Pnömakok aşısı neden önemlidir sorusu, pnömakok olarak bilinen mikrobun neden olduğu hastalıkların ciddiyetiyle açıklanabilir. Pnömakoklar, zatürre, menenjit, kulak iltihabı, sinüzit, kalp iltihabı (endokardit), kemik iltihabı (osteomyelit) ve beyin apselerinin en önde gelen nedenlerindendir. Okul öncesi çocukların yarısı boğazlarında pnömakok taşır. Halk arasında zatürre aşısı olarak bilinse de bu aşı, pnömakokların neden olduğu menenjit, septisemi gibi ciddi hastalıklara karşı koruyucudur. Çalışmalardan çalışmalara değişmekle birlikte %10-50 oranında kulak iltihabı ve sinüzit gibi basit enfeksiyonlardan da koruyabilir.

Özellikle bulaşıcılığı yüksek olan grip ve zatürreden korunmanın en etkili yöntemi, bu hastalıklara karşı aşıyla korunmaktır. Örneğin, kanser hastaları gibi bağışıklık yetmezliği olan hastalar, doğuştan savunma sistemi eksik olanlar, kullanılan kortizon ilaçları nedeniyle bağışıklığı düşenlerde en önemli ölüm sebepleri zatürre ve grip gibi bulaşıcı hastalıklardır. Kanserden ölüm sebebi olarak belirtilen durumlarda, aslında altta yatan kanserdir ama ölüm nedeni zatürre ve grip olabilir. Bunların haricinde grip ve zatürrenin önemli problemler yarattığı bazı daha küçük risk grupları da vardır. Örneğin, menenjit geçirenler veya Türkiye'de oldukça yaygın olan kistik fibroz hastaları gibi. Bu yazıda; pnömakok aşısını kimlerin yaptırması gerektiği, pnömakok aşısının ne zaman yapılması gerektiği, yan etkileri ve kimlerin aşı olmaması gerektiği gibi konularda geniş bilgi bulabilirsiniz.

Uygun olmayan antibiyotik kullanımı sonucunda yıllar içinde pnömakokların antibiyotiklere dirençli türleri ortaya çıkmıştır. Bu dirençli türler, tedavide zorluk yaratmaktadır. Bu nedenle, aşıyla korunmanın önemi daha da artmıştır.

Eğer bir çocukta aşının önceki dozuyla önemli bir alerjik reaksiyon gelişirse, aşının tekrarı önerilmez. Eğer çocuk hastaysa aşının yapılması için iyileşmesi beklenir. Ancak hafif bir nezle gibi sağlık problemleri aşı için engel oluşturmaz.

Eğer aşı 2 ayda karma aşılarla birlikte başlanırsa, 2 ay arayla toplamda 3 doz, 12-15 ayda tekrar dozu olarak da toplamda 4 doz yapılır. İlk 6 aydan sonra aşıya başlanırsa, kaç doz aşı gerekeceği başlama ayına göre değişecektir. Büyüdükçe olgunlaşan bağışıklık sistemi daha az sayıda aşıya da yanıt verecektir.

Pnömakok aşısı (polisakkarit) 2 yıl üstü çocuklarda ve erişkinlerde, aspleni, dalak disfonksiyonu, splenektomi (medikal olarak cerrahi operasyon ve otosplenektomi) yapılmış olan veya planlanan olgular, orak hücre sağlığı problemi, çölyak sendromu, immünsupresif tedavi, ışınım rehabilitasyonu, uzuv transplantasyonu ve HIV tüm aşamaları dahil olmak üzere rehabilitasyona veya hastalıklara ilişkin immün yetmezlik ve immün baskılanma durumlarında, kronik renal hastalık ve nefrotik sendrom, kronik kalp hastalıkları, astım dahil olmak üzere kronik akciğer hastalıkları, siroz dahil olmak üzere kronik karaciğer hastalıkları, diabetes mellitus dahil olmak üzere herhangi bir kronik metabolik sağlık problemi, hemoglobinopati, doğuştan ve edinilmiş kraniyal defektler ve dermal sinüsler dahil olmak üzere beyin omurilik sıvısı sızıntısına neden olan durumlarda, hastalıklarını belirten sağlık raporuna dayanarak tüm hekimlerce reçete edilmesi şeklinde 5 yılda bir ödenir. 65 yıl ve üzerindeki kişilere rapor aranmaksızın 5 yılda bir defa olmak üzere bedelleri ödenir.