| Aşı vurma, insan bedeninde olası hastalıklara karşı sağlıklı bir durum geliştirme işlemi olarak adlandırılır. Vücutta yabancı maddeye karşılık veren savunma maddeleri bulunmaktadır. Öncelikle mikropların maddeleri beden için birer antijendirler. Çoğu enfeksiyon hastalığında, hastalığı atlattıktan sonra, kişilerde o hastalıklara karşı bir sağlık hali yani bağışıklık meydana çıkar. O zaman, bu hastalıklara karşı yapay tedbirler ile kişilere dayanıklılık kazandırmak olanağı vardır. Bu bağışıklığı kazandırma ya insan bedenine zararsızlaştırılmış, etkisizleştirilmiş antijenleri uygun yöntemlerle vererek ya da bir başka bünyenin o mikroba karşı yapmış olduğu antikorları alıp vermekle olur. Bu işlemlerden ilkine aktif bağışıklama, ikincisine de pasif bağışıklama denir. Vücut kendi çabasıyla antijene karşı koruma maddelerini, antikorlarını hazırlamış olur. Aktif ve Pasif Bağışıklama
Aktif bağışıklamada, vücut kendi çabasıyla antijene karşı koruma maddelerini, antikorlarını hazırlar. Bu tür bağışıklık uzun süreli olabilir ve yıllarca sürebilir. Pasif bağışıklamada ise, bir başka organizmada o mikroba karşı oluşmuş antikorlar verilir. Etkisi hemen başlar, fakat birkaç hafta kadar kısa bir süre devamlılık gösterir. Bakteri ve Virüslerin Rolü
Bakterilerce yok edilen zararlı cisimlere, başka bir söyleyişle bakteri zehirlerine toksin denir. Toksinlerin zararsızlaştırılmasıyla, bakterilerin toksinlerine karşı aşılar yapılmıştır. Farklılık gösteren mikroplar vardır. Bunların ise kendi başlarına ömürlerini sürdürme ve çoğalma özellikleri vardır. Virüsler de kendi başlarına yaşama özellikleri bulunmayan, hücreler içerisine girerek ancak onlarda çoğalabilen varlıklardır. Virüs, kendisi içerisinde gerekli maddeleri, içinde parazit olarak yaşadığı hücrelere yaptırır. Başarılı bir şekilde dayanıklılık kazandırmak, virüs hastalıklarına ve bakteri toksinleriyle olan hastalıklara karşı mümkündür. Bakterilerin çoğalması ile olan enfeksiyon hastalıklarında başarı çok fazla değildir. Toksoitler ve Antitoksik Bağışıklık
Difteri, tetanos, şarbon, botulizm gibi hastalıkların belirtileri; bakteriler değil, bakterinin salgıladığı ekzotoksinler nedeniyle ortaya çıkarlar. Ekzotoksinin neden olduğu hastalıklarda vücut koruma maddelerini, yani antikorlarını bakteriye karşı değil, toksinlere karşı yapar. Böylelikle antitoksik bir dayanıklılık ortaya çıkar. Bakteri toksinleriyle meydana gelen hastalıklarda hasıl olan bağışıklık oldukça uzun sürelidir. Toksinlere karşı olan bağışıklık, zehirliliği giderilmiş toksinlerin zerk edilmesiyle olur. Böyle üretilen toksoitler vücuda zerk edilince kişide bağışıklık yapar, fakat hastalık belirtileri meydana getirmez. Toksoit kullanımı en çok tetanos ve difteri hastalıklarına karşı kazanılan bağışıklıkta önemlidir. Virüs hastalıkları oldukça uzun süreli bağışıklık bıraktığı için bunlarda da aktif bağışıklık kazanmak mümkündür.
Canlı ve Cansız Aşılar
Canlılığı olan aşılar; hastalandırma olasılığı azaltılmış, lakin çoğalma kabiliyetini koruyan virüsler ile olur. Bu tür aşıların en önemlileri; çiçek, çocuk felci, kuduz, kızamık, kabakulak aşılarıdır. Canlılığı olmayan aşılar; çoğalma özelliği olmayan virüsler ile yapılır. Canlı ve cansız aşıların avantajlı ve dezavantajlı yönleri vardır. Canlı aşılar, ölü aşılardan fazla uzun süreli bağışıklık bırakırlar; ancak, canlı virüs aşılarının en önemli dezavantajı, virüsün hastalandırıcılık özelliğini yeniden kazanması durumudur. Bakterilere Karşı Bağışıklık
Bakterilere karşı vücuda gelen bağışıklık, çeşitli bakteriler arasında çok fazla değişiklik gösterir. Yumuşak yara gibi hastalıklara hiç bağışıklık gelişmemesine karşılık, boğmaca da ömür boyunca bağışıklık gelişebilir. Bakterilere karşı da geniş etkili aşılar, şimdilik kolera ve tifo hastalıkları için yapılmaktadır. Virüs; nükseden karaciğer iltihabına, siroza ve karaciğer kanserine sebep olan bir hastalığa yol açtığından, aşısı çok mühim iştir.
Aşıların Önemi ve Geleceği
Aşılar, insan sağlığını koruma ve hastalıkları önleme konusunda büyük bir öneme sahiptir. Gelecekte, daha etkili ve geniş kapsamlı aşıların geliştirilmesiyle, birçok hastalığın tamamen ortadan kaldırılması hedeflenmektedir. Aşıların yaygın kullanımı, toplum sağlığını koruma ve hastalıkların yayılmasını önleme açısından kritik bir rol oynamaktadır. |
.jpg "Alerji Aşısı Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?")
.jpg "Tetanoz Aşısı Yan Etkileri Nelerdir?")
.jpg "Hamilelikte Tetanoz Aşısı")
.jpg "Grip Aşısı Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?")
.jpg "Kızamık Aşısı Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?")
.jpg "Bebek Aşı Takvimi")
.jpg "Gebelikte Tetanoz Aşısı Yapılabilir mi?")
Halil
19 Nisan 2024 Cumaİyi günler. Küçüklükten beri aşıya karşı bir alerjim var. Okul idaresinin getirmiş olduğu doktorlar aşı vurmaya geldiklerinde kaçacak delik arıyordum. Bu yüzden büyüdüm ve hala aşı vurmaktan korkuyorum. Bu korkumu yenmek için ve iğneden korkmamak için neler yapmam lazım. Lütfen bana yardımcı olur musunuz?
Cevap yazAdmin
19 Nisan 2024 CumaMerhaba Halil Bey,
Öncelikle bu korkunuzu yenmek istediğiniz için sizi tebrik ederim. Aşı korkusu, birçok insanın yaşadığı bir durumdur ve bu korkuyu yenmek mümkündür. İşte bazı öneriler:
1. Bilgi Edinin: Aşıların sağlığınıza ne kadar faydalı olduğunu ve iğnenin aslında ne kadar küçük ve hızlı bir işlem olduğunu öğrenmek, korkunuzu azaltabilir.
2. Rahatlama Teknikleri: Nefes egzersizleri, meditasyon veya diğer rahatlama teknikleri, iğne yapılırken sakin kalmanıza yardımcı olabilir.
3. Profesyonel Yardım: Bir terapist veya psikolog, korkunuzu yenmek için size özel teknikler sunabilir.
4. Destek Alın: Aşı yaptırırken yanınızda güvendiğiniz birinin bulunması, sizi rahatlatabilir.
5. Aşamalı Maruz Kalma: Küçük adımlarla korkunuzla yüzleşmek, zamanla bu korkuyu yenmenize yardımcı olabilir.
Umarım bu öneriler size yardımcı olur. Sağlıklı günler dilerim.