Sarı Humma Aşısı
Sarı humma aşısı, sarı humma virüsü ile enfekte sivrisineklerin ısırması neticesi bulaşan, akut, virüslerin neden meydana geldiği kanamalı bir hastalık içindir. Sarı humma, enfekte edici Aedes Aegypti sineklerinin veya Güney Abd ormanlarındaki diğer sineklerin ısırıklarıyla bulaşır. Semptomları başlangıçta; ateş, adale ağrısı, baş ağrısı, titreme, iştahsızlık, mide bulantısı ve/veya öğürme ve sık sık kalp atışında yavaşlama görülür.
Hasta olanların tahmini %15'i birden çok gün içerisinde 2. Evreye girerler: yine ateş çıkması, sarılık gelişmesi, karındaki ağrısı, öğürme ve kanama semptomları görülür.
Bulaşma Yolları
Sarı humma virüsü Aedes veya Haemagogus türü sivrisinekler vasıtası ile bulaşır. Bu sivrisinekler bilhassa gündüzleri ısırmaktadır. Bulaşma 2500 metreye denli meydana gelen yerleşim ünitelerinde gözlenebilir. Vahşi hayatın karar sürdüğü yerler ve ormanlık bölgelerde, maymunlar inflamasyonun başlıca deposudur ve inflamasyonun maymundan maymuna bulaşması sinekler vasıtası ile olur. Sivrisinekler, ormanlık sahaya giren vatandaşları hem bir de maymunları enfekte eder böylelikle lokal salgınlara neden olurlar. Kentsel bölgelerdeki bulaşmada maymunların rolü bulunmaz, enfeksiyon sinekler aracılığıyla insanlar içinde otlar. Yüklü kitlelerin içinde bulunduğu yerlerde inflamasyonun meydana gelmesi, kocaman sarı humma salgınlarına neden verebilir.
Belirtiler
Sarı humma virüsü ile enfekte meydana gelen kişilerin birçoğu hiçbir belirti vermeyebilir veya hafif belirtiler gösterebilir.
Belirti oluşanlar amaçlı kuluçka müddeti 3-6 gündür. Hastalığın önce semptomları ani ateş, titreme, kuvvetli baş ağrısı, sırt ağrısı, tipik beden ağrıları, bulantı, öğürme, yorgunluk ve halsizliktir. Hastaların birçok önce dönemden ardından iyileşme işaret etmektedir. Bu hasta olanların tahmini %15'inde daha kuvvetli bir faza geçiş olur. Bu 2. Dönemde yine ateş yükselmesi, sarılık, karındaki ağrısı, öğürme ve kanama semptomları görülür. Nihayetinde şok ve çoklu uzuv yetmezliği gelişir. Bu hasta olanların yarısı önce belirtilerin başlangıcından 10-14 gün ardından kaybedilirler.
Tanı ve Tedavi Nasıl Yapılır?
Teşhis, virüslerin neden meydana geldiği enfeksiyona karşın bireyin bağışıklık sisteminin meydana getirdiği antikorları saptama eden kan testlerine dayanmaktadır. Spesifik rehabilitasyonu bulunmaz. Semptomlara karşı destekleyen tedavi yapılmaktadır. Olası meydana geldiği denli hastalar dayanak rehabilitasyonu ve uzak olmayan izlem amaçlı hastaneye yatırılmalıdır.
Kimler aşı olmalıdır?
Sarı humma görülebilen bölgelere gezi edecek kişiler aşılanmalıdır. Aşılanmanın seyahatten en az 10 gün öncesinde inşa edilmiş olması gerekiyor. Uluslararası regülasyonlar, sarı humma görülebilen bölgelere gezi edenlerin sarı humma aşısını yaptırdığını, uluslararası aşı vesikası ile belgelemesini istemektedir. Yolcular Sarı humma aşısı yaptırarak ve sivrisineklere karşın tedbir alarak korunmalıdır. Sarı humma aşısı hastalığın görüldüğü bölgelere gezi edeceklere tavsiye edilir. Aşı yapıldıktan ardından UST'ye uyumlu olarak da 'Uluslararası aşı ve profilaksi sertifikası' tertip edilir. - Enfeksiyona maruz kalma rizikosu, sinek ısırmalarına karşın tedbir alınarak (Koruma amaçlı kıyafetler, cibinlik, sivrisinek kovucu preparatlar ile) azaltılabilir. Uyumlu elbiseler giyilmelidir (Uzunca kollu gömlek, uzunca pantolon, çorap ve şapka),
- Uygun bir haşere kovucu kullanılmalıdır (DEET, Picardin). Etkin madde yüzdesi dik olanlar daha uzunca bir savunma olanağı sağlar. Bununla Birlikte güneş koruma amaçlı kullanılacaksa, öncesinde güneş koruma amaçlı sürülüp ardından haşere kovucu uygulanmalıdır. Çocuklar üstünde kovucu uygulanırken gözlere ve ağza temasından kaçınılmalıdır. Kullanılacak giysilere ve çadıra permetrin uygulanabilir. Permetrin direk cilde uygulanmamalıdır.
- Mümkün meydana geldiği denli perdeli ve klimalı odalarda kalmaya özen gösterilmelidir.
- Birçok sivrisinek fazladan geceleri aktifken, sarı humma bulaştıran sivrisineklerden bir tanesi meydana gelen Aedes aegypti fazladan gündüzleri ısırırlar.
21.01.2024 06:10:49
Sarı Humma Aşısı ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
