Hpv aşısı, modern tıpta birçok hatalığın tedavisi, hastalığı meydana getiren faktörlerin ve mekanizmalarının belirlenmesi ile gerçekleşebilmektedir. Tıp camiası, yıllar içinde çocuk felci ve çiçek hastalığını bitirmiş, 21. Yüzyılda ise HPV aşısı ve HPV virüsüne karşı savaş açmıştır. HPV'nin serviks kanser ile ilişkisi açığa çıkarıldıktan sonra virüs hakkında detaylı araştırma başlamış ve sonuç olarak HPV aşıları üretilmiştir.
HPV virüsü kişiye genellikle cinsel birliktelik ile bulaşmaktadır. Toplumda kadınların yaklaşık %10 gibi bir kısmında HPV virüsü saptanmaktadır. Bir kadının ise yaşamı boyunca HPV virüsüne maruz kalma riski %80 civarındadır.
Hpv virüsü rahim ağzı kanseri ile yakından ilişkili bir kanser türüdür. Rahim ağzı kanserine maruz kalan kişilerin neredeyse tümünde HPV virüsü görülmektedir. Bu nedenle de bu virüse karşı geliştirilecek aşının bu kanser türünü önleyeceği düşünülmüştür. HPV aşılarında amaç, rahim ağzında oluşabilecek kanser öncesi lezyonları ve rahim ağzı kanserini engellemektir. Gardisil olarak adlandırılan aşı, bivalan adlı aşıdan farklı olarak genital bölgede oluşan siğiller üzerinde de etki etmektedir. Genita siğillerin yayılmasını önleyici etki sağlamaktadır.
Hpv Aşı Çeşitleri
Ülkemizde Gardasil ve Cervarix adlı HPV için kullanılan iki tür aşı vardır. Gardasil HPV tip 6, 11, 16 ve 18'e karşı bağışıklık geliştirir. Cervarix HPV tip, 16 ve 18'e karşı bağışıklık geliştirmektedir.
Her iki HPV aşısı da HPV virüsüne karşı yaklaşık %70 civarında fayda sağlamaktadır. Her iki aşı da HPV virüsüne %100 etki sağlayamaz. Çünkü HPV virüsü birçok çeşitte oluşmaktadır. Bu iki aşı ise sadece en yaygın görülen HPV virüslerine karşı geliştirilmiştir.
Hpv aşılarının hiçbiri kadına uygulandığı anda var olan hastalığı tedavi edici özellikte değildir. Aşı ileride oluşabilecek yeni bir HPV virüsünü önleyerek, virüse bağlı kanser ya da siğil gibi hastalıkların oluşma ihtimalini azaltır. HPV tip 16 ve 18 servis kanserler ile yakından ilişkilidir. HPV tip 6 ve 11 genital bölgede oluşan siğillerin yaklaşık %90'ından sorumludur. Dörtlü aşı rahim ağzı kanseri ile siğillere de koruma sağlayabilir. İkili aşı ise yalnızca rahim ağzı kanserine karşı koruma sağlar. HPV virüsü aynı zamanda vajen, vulva ve anüs kanserleri ile de alakalı olduğu için aşı bu rahatsızlıklara karşı da koruma sağlayabilir.
Hpv Aşısı Kimlere Yapılır?
Amerika Aşı Uygulama Komitesi, kız çocukları ve kadınlara 2'li, 4'lü ve 9'lu aşıyı 11-26 yaş aralarında tavsiye etmektedir. Daha evvel cinsel birliktelik yaşamış ya da yaşamamış kadınlar için bu yaş aralıklarında aşı önerilmektedir. Ancak yaş ilerledikçe ve cinsel partner sayısı arttıkça aşının etkisi büyük oranda azalır. Aşı ne kadar erken dönemde yapılırsa o kadar etkili olur. Erkekler için HPV aşısı 11 yaşından sonra yapılmaya başlanabilir. Erkekler için 4'lü ve 9'lu aşılar uygulanır. Önceden siğil ya da HPV geçmişi olan kişiler için de HPV aşısı yapılabilir.
Hpv Aşısı Nasıl Yapılır?
Gardasil: 0-2-6 ayda olacak şekilde 3 dozda yapılır. İlk doz yapıldıktan sonra 2 ay ara verilerek 2. Doz, 2. Dozdan sonra 4 ay ara verilerek 3. Doz yapılır.
Cervarix: 0-1-6. Ayda uygulanır. İlk doz uygulandıktan 1 ay sonra 2. Doz uygulanır. 2 dozun üzerinden 5 ay geçtikten sonra ise 3. Doz yapılır.
Aşılar kol ya da kalçadan enjekte edilir. Aşı enjekte edildikten sonra 15 dakika dinlenmek gerekir.
Hpv Aşısının Yan Etkileri Nelerdir?
Hpv aşısı son derece güvenilir bir aşı türüdür. Aşı uygulandıktan sonra çok nadir olarak uygulama yerinde şişlik, ağrı ya da kızarma oluşabilir. Çok sık olmasa da bazı hastalarda baş dönmesi, göz karaması, halsizlik, bayılma, ateş ya da mide bulantısı gibi geçici yan etkiler oluşabilir.
Hpv Aşısının Etkisi Ne Kadar Sürer?
Yapılan çalışmalara göre HPV aşısının 5 yıl boyunca etki sağladığı saptanmıştır. Henüz 5 yıl sonunda yeni bir aşılamanın gerçekleşip gerçekleşmeyeceğine dair bir çalışma yoktur.
