Ceviz Göz Aşısı: Ceviz ağaçlarını çoğaltmada kullanılan yöntemlerden biri de göz aşısıdır. Göz aşısı, küçük fidanlarda uygulanır. Yapıldıkları mevsime göre biri sürgün (Yaprak aşısı), diğeri ise durgun aşı olmak üzere iki çeşittir. Yama göz aşısına başlamanın zamanı, çöğürün kabuk verip vermediğinin kontrolü yapılarak anlaşılır. Çöğürler şayet aşıya gelmişse, aşıdan bir hafta önce sulama yapılır, sulamadan 1-2 gün sonra da çöğürlerin yaprakları temizlenerek, uçları alınmalı ve 2-3 yaprak (Soluk dalı) bırakılmalıdır.
Aşıda için en önemli konu, aşı kalemlerin günlük olarak kesilip kullanılmasıdır. Kullanılacak aşı kalemleri ne kadar pişkin ve dolgun olursa, aşı tutma oranı da o derece iyi olur. Aşı kalemlerindeki uç kısmında oluşan gözlerden, mecbur olmadığı sürece göz alınmamalıdır. Aşı, çift ağızlı özel aşı bıçağı ile yapılmalıdır. Aşı kalemi ile aşı yapılacak çöğür, aynı yılın sürgünü olmalıdır. Aşı yapıldıktan üç hafta sonra aşılar kontrol edilmeli ve aşı bağı çözülmelidir.
Göz Aşısı Zamanları: Ceviz ağacında en iyi tutma zamanı Mart ve Ağustos ayında yapılan yama göz aşısıdır. Fakat göz aşısı yapmak bir tecrübe işidir. Ceviz fidanı göz aşısı bilgili kişilerce yapılmalıdır.
Sürgün göz aşısı tekniğinde, göz anaca bağlandığı yıl uyanır ve aynı yıl sürgün verir.
Aşıya, yerine göre, Mayıs sonu ya da Haziranın ilk haftalarında başlanarak, Temmuza dek devam edilir. Aşı sürgünleri, kışın şiddetli geçen soğuklardan zarar görebilir.
Onun için, sürgün göz aşısı, kışları ılık geçen yerlerde yapılmalıdır.
Durgun göz aşıları anaca takılan göz, aynı yıl tutar, fakat kışa girildiğinden uyanmayıp, ertesi ilkbaharda sürer. Daha çok, kışları soğuk geçen yerlerde uygulanır. Durgun göz aşısı, yaz sonlarında (Ağustos-Eylül) yapılır.
Ceviz fidanında göz aşısı 3 ayrı zaman dilimi içerisinde gerçekleşir. Bunlar; Sonbahar göz aşısı (Durgun göz aşısı) Ağustos, Eylül aylarında, İlkbahar göz aşısı (Erken sürgün aşısı) Mayıs, Haziran ayları içinde, Haziran göz aşısı (Geç sürgün aşısı) Haziran, Temmuz ayları içerisinde yapılır.
Ceviz Göz Aşısı Nasıl Yapılır?
Toprak seviyesinin 15 santim yükseğinden itibaren, aşı çakısının ucu ile anaç kabuğu (T) şeklinde kesilir. Kesik bölümün iki kenarındaki kabuk, aşı çakısının tırnağı ile yerinden kaldırılır. Bunu takiben, üzerinde aşı gözleri bulunan kalem ele alınır. Bir gözün üst ve altında bir parmak kadar bir kısım bırakılıp, sonra, gözün altı hafif odunlu olarak kesilir. Anacın tepesinden daha yüksek tarafında iki anacın kesilen kısmına doğru, yukarıdan aşağıya sürülerek yerleştirilip, rafyayla sarılır. Göz aşılarının tutup tutmadığı, aşıdan 15-20 gün sonra belli olur.
