{ "title": "Dut Aşısı", "image": "https://www.asi.gen.tr/images/dut-asisi.jpg", "date": "21.01.2024 11:09:43", "author": "ayşe ekercan", "article": [ { "article": "
Dut aşısı, Dut ağacları meyvesi ve ipekçilikte yararlanılan yaprakları için yetiştiriliyor. İki çeşit dut çeşidi vardır. Bunlar beyaz dut ve karadut olarak ayrılır. En iyi bilinen dut türü beyaz dut olarak (Morus alba) bilinir. Karadut olarak (Morus nigra) bilinir. Kuzey Amerika ve Asyada daha çok dut türleri vardır. Şifalı ve çok vitaminli bir meyvedir. Enerji deposu olarak bilinir. Dut ağaçları aslında çok büyük bir ağaç sayılmaz. Ama gövdesi çok dallı ve budaklı bir ağaçtır. Dut ağacının yaprakları girintili, çıkıntılı, ince ve tüysüz yaprakları vardır. Meyvesinin rengi tatlı yeşil ya da beyaz ile pembe arası değişiyor. Kara ve mor renkte dut çeşidi de vardır. Çok sağlıklıdır.

Çiçeği ayrı ayrı değil kümeler gibi çıkıyor. Bu dut ağacının önemli bir özelliğidir. Dut ağacının meyvesi dişi çiçeklerin döllenmesinden meydana geliyor. Bu meyveler küçük etli meyvelerdir ve böğürtlene benziyor. Dişi çiçeğin meydana getirdiği bu meyve pek çok sayıda küçücük meyvenin bir topluluğudur. Bu topluluğun üyesine kapçık meyve (Aken) adı verilir. Bunların içi öz sıvı dolu yumuşak keseciklerdir. Dut ağaçlarının sağlam gövdeleri vardır. Nisa ve mayıs aylarında çiçek açarlar. Karadut ağacının beyaz duta göre boyu daha ufak olur. Yapraklarının üzerinde ince tüyler vardır. Karadutun tadı mayhoştur.

Göz aşısı: bu aşı yapılırken T yöntemi haricinde uygulanan çentik aşı yöntemidir. Çentik aşı yöntemi dutlar, güller, ıhlamur ve ceviz ağacında büyük başarı sağlıyor. Bu aşı anacın dibine yakın kısmında ya da gövdesinden yukarıdan aşağıya doğru 3-5 cm uzunluğunda bir kabuk çıkartılır. Tomurcuklu kabuğu tutacak bir çentik kesik yüzeyinin altına açılıyor. Tomurcuk aşı kalemi buraya yerleştirilir ve bağlanır. Oldukça hızlı bir yöntemdir. Çentik açılmadan anactaki göz üzerinden çıkarılan kabuk yerine göz yerleri üst üste gelecek şekilde kalem gözden alına kabuk yerleştirilirse buna yama göz aşısı adı verilir. Haziran sonu ya da temmuz başında açık alanda yapılır. Göz aşısı yapıldığı yıl içinde sürgün verir. Kendi içinde erken sürgün ve geç sürgün olarak ikiye ayrılır. \"erken sürgün \" göz aşısında kalemler tomurcuk henüz uyanmamış haldeyken alınır. Anaç ise aktif olmalıdır.

Kakma aşı: Aşı kaleminin ince anacın ise kalın olduğu durumda uygulanır. Anaçta üçgen şekilde bir oyuk açılır. Buna uyğun kalem kesilir kambiyumları çakıştırarak bağlanır ve macunlanır. Bu yöntem yaprağını döken türlerde açık alanda kural olarak fidanların sürmelerinden mümkün olduğunca kısa bir zaman önce uygulanır. Çok erken süren türler ilk baharda erken aşılanır. Genç süren türler ilkbaharda geç aşılanır.

Yarma aşı: bu aşı çok kullanılan bir yöntemdir. Aynı kalınlıkta anaç ve kalemler ile kalemin ince anacın kalın olduğu durumda rahatça uygulanır. Önce anaç fidanın tepesi kesilir. Sonra düz bir satıh oluşturulur. Bundan sonra kalemin oturacağı kenarda anacın kesit yarısına kadar yakılır. Sonra kama gibi ve bir tarafı kabuklu kalem yarığa oturtulur. Yarığın iki tarafı kalemi sıkıştırmalıdır. Bu işlemi yaparken anaç ve kalem kabuklarının bir hizaya gelmesi şarttır. Kalın anaç üzerinde anacın çapı boyunca açılacak yarığa bazen iki taraflı iki kalem aşı yapılabilir.

Kalem aşı: Üzerinde birkaç göz bulunan bir sürgünden alınan kalemlerle yapılan aşıdır. Bu aşı ise istenen bireyler uyanmadan önce alınır ve temiz poşetlere konulur. Sonra buz dolabında bir süre saklanır. Daha sonra anaç fidanlar uyanmak üzereyken aşılama yapılır.

Bindirme aşı: Aynı kalınlıkta anaç ve aşı kaleminin olduğu hallerde uygulanır. Anaçlığın tepesi aşı kaleminin kalınlığında uygun bir yerde kesilir ve kalem buraya bindirilip bağlanır.

" } ] }